Zadbaj o swoje bezpieczeństwo-kategorie środków ochrony indywidualnej, które musisz poznać!

Kluczowe regulacje prawne i obowiązki

Zgodnie z Art. 237⁶. § 1. Kodeksu Pracy: „Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami”.  Oczywiście wszystkie ŚOI, które są stosowane w miejscu pracy, muszą być zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami i normami.

Ponadto każdy pracodawca, zgodnie z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ma obowiązek:

• organizować pracę i stanowiska w sposób minimalizujący ryzyko wypadków oraz ograniczający wpływ czynników szkodliwych i uciążliwych na zdrowie pracowników
• eliminować zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników poprzez stosowanie bezpiecznych i rekomendowanych rozwiązań.

Jeżeli zniwelowanie zagrożeń nie jest możliwe ze względu na specyfikę pracy, należy niezwłocznie wdrożyć odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym środki ochrony zbiorowej, które ograniczą ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. W sytuacji, gdy te środki okażą się niewystarczające, pracodawca musi zapewnić pracownikom adekwatne środki ochrony indywidualnej, dostosowane do rodzaju i poziomu zagrożeń.

Dokładne informacje o kategorii zagrożeń w odniesieniu do środków ochrony indywidualnej zawiera Załącznik I do Rozporządzenia (UE) 2016/425, z którego wynika podział na trzy następujące kategorie:

• kategoria I – zaliczamy do nich zagrożenia minimalne, np. powierzchowne zadrapania
• kategoria II – inne zagrożenia, które nie zostały ujęte w kategoriach I i III
• kategoria III – to zagrożenia, które mogą spowodować nieodwracalny uszczerbek na zdrowiu, a nawet śmierć, np. upadek z wysokości.
  
  
  
  

Czym są środki ochrony indywidualnej?

Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) to urządzenia, odzież lub inne elementy wyposażenia, których celem jest ochrona pracownika przed zagrożeniami występującymi w miejscu pracy. Ich zadaniem jest skuteczna ochrona przed ryzykiem uszkodzeniem ciała, obrażeniami, kontaktem z substancjami niebezpiecznymi, hałasem, pyłami, promieniowaniem czy innymi szkodliwymi czynnikami.

Środki ochrony indywidualnej są dobierane i stosowane w sytuacjach, gdy:

• nie ma możliwości wyeliminowania zagrożeń lub wystarczającego ograniczenia ryzyka związanego z nimi poprzez organizację pracy lub zastosowanie środków ochrony zbiorowej,
• odpowiadają one zagrożeniom występującym na danym stanowisku pracy, określonym na podstawie oceny ryzyka zawodowego, która uwzględnia warunki pracy, wymagania ergonomiczne oraz stan zdrowia pracownika.

Odpowiedni dobór środków ochrony indywidualnej następuje po konsultacji z pracownikami i dokładnej analizie specyfiki określonych stanowisk, na których występuje ryzyko zagrożeń.

Należy wówczas wziąć pod uwagę:

• charakter wykonywanej pracy,
• rodzaje oraz poziom natężenia lub stężenia czynników szkodliwych i niebezpiecznych,
• które części ciała pracowników narażone na działanie tych czynników,
• akceptowalny stopień ograniczenia czynności niezbędnych do wykonywania pracy wynikający z używania środków ochrony indywidualnej,
• przyjmowana pozycja podczas wykonywania pracy,
• konieczność przemieszczania się oraz zasięg działania środków ochrony indywidualnej,
• wentylacja pomieszczeń,
• stopień uciążliwości pracy,
• czas, jaki pracownik musi spędzić w strefie niebezpiecznej lub skażonej,
• dodatkowe zagrożenia zewnętrzne (np. ryzyko pożaru)
  
  

Zagrożenia vs. ŚOI

Pracując w różnych warunkach, codziennie narażeni jesteśmy na zagrożenia – hałas, ostre narzędzia czy chemikalia. To właśnie środki ochrony indywidualnej stanowią naszą pierwszą linię obrony. 

• Ochrona głowy - nasza głowa jest szczególnie narażona na urazy m.in. poprzez spadające przedmioty, czy uderzenia, które mogą mieć bardzo poważne konsekwencje dla naszego zdrowia i życia. Dlatego warto zaopatrzyć się w: kaski ochronne, czapki, czapkokaski.
  
  
• Ochrona wzroku i twarzy - oczy są bardzo wrażliwe, a kontakt z chemikaliami, opiłkami metalu czy promieniowaniem może doprowadzić do trwałych uszkodzeń wzroku. W tej kategorii polecamy: okulary ochronne, gogle ochronne, przyłbice i osłony twarzy.
  
  
• Ochrona dróg oddechowych - wdychanie pyłu, dymu czy szkodliwych oparów może prowadzić do poważnych chorób płuc. Dlatego w wielu branżach kluczowe są:maski pełnotwarzowe, półmaski jednorazowe, półmaski wielorazowe, filtry i pochłaniacze.
  
  
• Ochrona słuchu - długie przebywanie w miejscach o wysokim poziomie hałasu może prowadzić do trwałej utraty słuchu. Aby temu zapobiec, warto używać: stopery i zatyczki do uszu oraz ochronniki słuchu (nauszniki).
  
  
• Ochrona rąk - to właśnie nasze dłonie są najczęściej narażone na urazy. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy, odpowiednie będą: rękawice antyprzecięciowe, rękawice antyprzekłuciowe, rękawice spawalnicze, rękawice chemoodporne, rękawice antystatyczne, rękawice termiczne, rękawice antywibracyjne, rękawice jednorazowe.
  
  
• Ochrona nóg - nieodpowiednie obuwie może prowadzić do kontuzji i bolesnych urazów, uniemożliwiających efektywne wykonywanie codziennych obowiązków. Warto zatem zwrócić uwagę na: buty robocze z podnoskiem, buty robocze antypoślizgowe, buty robocze wodoodporne, buty spawalnicze, buty ocieplane, sandały robocze, buty robocze bez podnoska.
  
  
• Ochrona ciała - wielu pracowników potrzebuje odzieży, która ochroni ich przed czynnikami zewnętrznymi i jednocześnie zapewnia komfort i bezpieczeństwo.  Należą do niej między innymi: odzież odblaskowa, odzież ognioodporna, odzież kwasoodporna, odzież wodoodporna,  odzież antystatyczna, kombinezony ochronne.
  

Podsumowanie

Inwestycja w odpowiednie ŚOI to nie tylko spełnienie wymogów BHP, ale przede wszystkim dbałość o zdrowie i życie. Wypadki w pracy zdarzają się codziennie, a odpowiednia ochrona może im zapobiec lub znacznie zmniejszyć ich skutki. 

Jeśli szukasz najlepszych rozwiązań w dziedzinie bezpieczeństwa, koniecznie zajrzyj do naszych pozostałych artykułów:

• "Na co zwrócić uwagę przy wyborze butów roboczych"
• "Wszystko, co musisz wiedzieć o ściegach rękawic ochronnych"
• "Najlepsze spodnie robocze"
• "Czapkokaski - ochrona głowy i komfort w pracy"